TADEUSZ ZAWADZKI ps. "Zośka"

Tadeusz Zawadzki
       Urodził się 24 stycznia w Warszawie jako syn Józefa Zawadzkiego (inżyniera chemika, późniejszego profesora, dziekana Wydziału Chemii i rektora Politechniki Warszawskiej, a następnie prorektora tajnej Politechniki Warszawskiej, który pod pseud. "Juliusz" działał w Referacie IIIc, następnie w ZO) i Leony (nauczycielki, działaczki oświatowej), z domu Siemieńskiej. Uczył się początkowo w Szkole Ziemi Mazowieckiej.  
      We wrześniu 1933 rozpoczął naukę w Państwowym Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. W jego klasie uczyli się późniejsi żołnierze warszawskich Grup Szturmowych: Jan Bytnar ps. "Rudy" i Krzysztof Kamil Baczyński. 
       W harcerstwie od jesieni 1933 w 23 Warszawskiej Drużynie Harcerzy im. Bolesława Chrobrego (tzw. "Pomarańczarnia"). Maturę zdał pod koniec maja 1939, a po wybuchu wojny wyruszył z Warszawy na wschód 6 września w składzie harcerskiego batalionu marszowego Chorągwi Warszawskiej.       W konspiracji czynny już od października 1939, a kiedy skupieni wokół niego harcerze z 23 WDH utworzyli w 1941 tzw. "Wojenną Pomarańczarnię" stanął na jej czele pod pseudonimem "Lech Pomarańczowy". 
      Jednocześnie w grudniu 1939 i w styczniu 1940 uczestniczył w akcjach małego sabotażu organizacji PLAN-u. Od stycznia do lipca 1940 łącznik w komórce więziennej ZWZ (zorganizowanej przez kpt. Zygmunta Hempla i Halinę Starczewską-Chorążynę, a kierowanej później przez Kazimierza Gorzkowskiego).   
      W marcu 1941 wszedł wraz z kierowaną przez siebie drużyną do "Szarych Szeregów" i objął tu komendę nad Hufcem "Mokotów Górny" w Okręgu Południe Chorągwi Warszawskiej. Hufiec ten natychmiast włączył się do Organizacji Małego Sabotażu "Wawer", w której Zawadzki był komendantem Obwodu Mokotów Górny w Okręgu Południe. 
      Po ukończeniu kursu podharcmistrzowskiego ("Szkoła za Lasem") w maju - czerwcu 1942 otrzymał z dniem 15 sierpnia 1942 stopień podharcmistrza i pseudonim instruktorski "Kajman". 13 września 1942 urządził dla swojego hufca całodzienne ćwiczenia polowe w Lasach Chojnowskich pod Warszawą.

Zginął 20 sierpnia 1943 w czasie rozbicia strażnicy granicznej w miejscowości Sieczychy. 
Imię jego nosił batalion Armii Krajowej Szarych Szeregów - Batalion Zośka.

  Tadeusz Zawadzki (1921-1943)

Urodził się 24 stycznia 1921 r. w Warszawie. Jego ojciec – Józef był profesorem chemii i rektorem Politechniki Warszawskiej. Matka – Leona z Siemieńskich nauczycielką i działaczką oświatową.
Tadeusz latach 1931-1939 był uczniem Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie oraz harcerzem 23 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej  („Pomarańczarnia”), w której od stycznia do kwietnia 1939 r. pełnił funkcję drużynowego drużyny starszej.
We wrześniu 1939 r., podobnie jak większość starszych harcerzy z „Pomarańczarni”, zgodnie z wezwaniem Naczelnego Dowództwa opuścił stolicę i wraz z Batalionem Harcerskim wyruszył na wschód, gdzie miały być  formowane nowe oddziały. Dotarł do Chełmna. Do Warszawy powrócił na początku października 1939 r.
Od listopada do grudnia tego roku był członkiem Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, w ramach której brał udział w akcjach małego sabotażu.
Na początku 1940 r. został łącznikiem komórki więziennej ZWZ, która zajmowała się przekazywaniem informacji o losach więźniów m.in. z Pawiaka.
Działając w konspiracji rozpoczął we wrześniu 1940 r. naukę w Państwowej Szkole Budowy Maszyn, która przed wojną nosiła nazwę Państwowej Wyższej Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda. Ukończył ją wiosną 1942 r.
Jesienią tego roku rozpoczął studia na działającej w konspiracji  Politechnice Warszawskiej, która w czasie okupacji funkcjonowała pod nazwą Wyższej Szkoły Technicznej. Przerwał je na przełomie 1942 i 1943 r. ze względu na działalność konspiracyjną.
Wiosną 1941 r. razem z grupą harcerzy z 23 WDH wstąpił do Szarych Szeregów.
Latem 1942 r. objął w Okręgu „Południe” Chorągwi Warszawskiej komendę nad hufcem „Mokotów Górny”, z którym brał udział w akcjach małego sabotażu organizowanych w ramach Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. Za szczególne dokonania w tej dziedzinie otrzymał pseudonim „Kotwicki” od komendanta głównego „Wawra” Aleksandra Kamińskiego.
Po ukończeniu pierwszego w Chorągwi Warszawskiej kursu podharcmistrzowskiego, 15 sierpnia 1942 r., Tadeusz Zawadzki mianowany został podharcmistrzem i przyjął pseudonim instruktorski „Kajman”.
Również w sierpniu 1942 r. został elewem II turnusu Zastępczego Kursu Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty, który organizowany był przez Okręg Warszawski AK. Ukończył go w styczniu 1943 r. otrzymując stopień podchorążego.
Po reorganizacji Chorągwi Warszawskiej w listopadzie 1942 r. objął pod ps. „Zośka” dowodzenie nad hufcem (plutonem) „Centrum” Grup Szturmowych. Jednocześnie został zastępcą dowódcy wszystkich hufców GS w Chorągwi ppor. phm. Ryszarda Białousa „Jerzego”.
W tym czasie razem z harcerzami z 23 WDH utworzył tzw. Wojenną Pomarańczarnię, zakonspirowany krąg starszoharcerski, na czele którego stanął przyjmując pseudonim „Lecha Pomarańczowego”.
Po aresztowaniu 23 marca 1943 r. Jana Bytnara "Rudego" objął czasowo dowodzenie również nad jego hufcem SAD. 6 maja 1943 r. został oficjalnie jego komendantem, przekazując hufiec „Centrum”.
Uczestniczył w wielu akcjach bojowych i dywersyjnych Kedywu KG AK, m.in. w akcji „Wieniec II”- wysadzenia niemieckiego pociągu wojskowego pod Kraśnikiem, w noc sylwestrową 1942/1943 r., w akcji „Bracka” 2 lutego 1943 r. – zbrojnej ewakuacji lokalu konspiracyjnego, a także w słynnej akcji „Arsenał” 26 marca 1943 r., w czasie której z rąk Gestapo uwolniono grupę więźniów, wśród nich Jana Bytnara.
20 maja 1943 r. dowodził grupą „atak” w akcji „Celestynów”, w wyniku której odbito więźniów z transportu kolejowego, a 6 czerwca 1943 r. akcją „Czarnocin” – wysadzenie mostu na rzece Wolborce pod Czarnocinem.
Był także wykonawcą kilku akcji likwidacyjnych. 15 stycznia 1943 r. zastrzelił zdrajcę volksdeutscha Ludwika Herberta w jego mieszkaniu na Saskiej Kępie. 6 maja 1943 r. na ulicy Polnej był uczestnikiem zamachu na funkcjonariusza gestapo Herberta Schultza.
Na początku lipca 1943 r. Tadeusz Zawadzki został przypadkowo aresztowany przez niemiecką policję i przez kilka tygodni więziony był na „Gęsiówce” w Warszawie.
15 sierpnia 1943 r., po ukończeniu tzw. Kursu Charyzmatycznego, mianowany został harcmistrzem.
Zginął 20 sierpnia 1943 r. podczas ataku na strażnicę graniczną w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.
Tadeusz Zawadzki odznaczony był Orderem Virtuti Militari V kl. oraz dwukrotnie Krzyżem Walecznych.
Jego pseudonimem „Zośka” nazwano utworzony 1 września 1943 r. batalion harcerski, złożony z członków Grup Szturmowych. (PAP)


Opracowane przez HO Filipa Cygana na podstawie książki Barbary Wachowicz "Rudy Alek Zośka" w ramach zadania próby przewodnikowskiej.
Tadeusz Zawadzki
Harcerz Orli, harcmistrz, podporucznik Armii Krajowej, dowódca Grup Szturmowych Chorągwi Warszawskiej. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych oraz orderem Virtuti Militari. Pseudonimy: Kajman, Kotwicki, Lech Pomarańczowy, Tadeusz, Zośka. Przybrane nazwisko: Tadeusz Zieliński. Pseudonim „Zośka” wywodzi się od jego delikatnej cery, regularnych rysów twarzy, jasnoniebieskiego spojrzenia i złocistych włosów. Urodzony organizator, uparty i ambitny. Syn Józefa Zawadzkiego - inżyniera chemika i Leony z domu Siemieńskiej - nauczycielki. Miał siostrę - Annę Zawadzką ps. „Hanka”.
Urodzony 24 stycznia 1921 roku w Warszawie. Dzieciństwo Zośki minęło w atmosferze spokoju i pogody, która stworzyła jemu i Annie ich Matka. Początkowo Zawadzcy mieszkali w Zalesiu. W dzieciństwie Tadeusz był nazywany „Maleńki Dzidzio”, swą urodę i wdzięk odziedziczył po Matce. Już w pierwszej szkole im. Ziemi Mazowieckiej, koledzy mówili na niego „Zosia”, co Tadeusz znosił ze spokojem. Przypominał im bowiem dziewczęcą bohaterkę „Pana Tadeusza”. 
We wrześniu 1931 rozpoczął swoją edukacje w Państwowym Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. Jesienią 1933 roku Tadeusz wstąpił do 23 WDH „Pomarańczarnia”. 
Swój udział w konspiracji rozpoczął w październiku 1939 roku, kiedy to stanął na czele „Pomarańczarni” i przyjął pseudonim „Lech Pomarańczowy”. Ponadto uczestniczył w akcjach PLAN-u. Od stycznia do lipca 1940 roku pełnił służbę łącznika w komórce więziennej ZWZ. W 1941 roku Tadeusz wraz z 23 WDH wstąpił do „Szarych Szeregów”. Rok później  objął komendę nad hufcem „Mokotów Górny”, z którym brał udział w akcjach organizacji Wawer. Za swe czyny otrzymał pseudonim ”Kotwicki” od twórcy i komendanta Wawra Aleksandra Kamińskiego. Po ukończeniu kursu podharcmistrzowskiego „Szkoła za Lasem”, Tadeusz zdobył stopień podharcmistrza i przybrał pseudonim „Kajman”. W 1942 Zośka został komendantem hufca „Centrum”. 
Jego udział w najsłynniejszych akcjach Grup Szturmowych to 26 marca 1943 dowodził atakiem w „Akcji pod Arsenałem” („Meksyk II”) kiedy to odbito z rąk gestapo jego przyjaciela Jana Bytnara „Rudego”, 20 maja 1943 uczestniczył  w Akcji pod Celestynowem, akcja miał na celu odbicie więźniów, w nocy z 5 na 6 czerwca 1943 uczestniczył w Akcji pod Czarnocinem kiedy wysadzono most kolejowy, 21 sierpnia 1943 uczestniczył w Akcji pod Sieczychami („Taśma”), gdzie likwidowano niemieckie posterunki. Niestety w tej ostatniej akcji, Tadeusz zginął. Był jedyną ofiarą akcji pod Sieczychami. 
Jego pseudonimem „Zośka” nazwano utworzony 1 września 1943 batalion harcerski „Batalion Zośka” utworzony z członków Grup Szturmowych.