HARCMISTRZ FLORIAN MARCINIAK

FLORIAN MARCINIAK – pseud. J.Nowak, Krzemień, Szary, Grzegorzewski, Kujewski. Urodził się 4.05.1915 r. w Gorzycach pod Czempionem, powiat kościański, woj. wielkopolskie. Naczelnik „Szarych Szeregów”. Syn Pawła – gospodarza rolnego i Wiktorii. Posiadał liczne rodzeństwo: pięciu braci i cztery siostry. Uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. Jana Kantego w Poznaniu, na którym uzyskał maturę w roku 1934. W okresie szkoły dorabiał korepetycjami oraz opiekował się przebywającym z nim razem w Poznaniu młodszym bratem Marianem. W latach 1935-1938 studiował prawo na Uniwersytecie Poznańskim, uzyskując tytuł magistra prawa. W roku 1938/39 pracował jako referent w Banku Związku Spółek Zarobkowych w Poznaniu.         Od wcześniejszych lat należał do harcerstwa, w którym pełnił, przed wybuchem  II wojny światowej, szereg funkcji. Do najważniejszych zaliczyć należy funkcje drużynowego 21 Poznańskiej Drużyny Harcerzy orazfunkcję kierownika Wydziału Młodzieży w Wielkopolskiej Komendzie Chorągwi Harcerzy. W środowisku harcerskim wcześnie zwrócono na niego uwagę; był jednym z najmłodszych harcmistrzów ZHP. Powołano go też przejściowo na zastępcę Komendanta Szkoły Instruktorskiej w Górach Wielkich na Śląsku. Mimo tych wyróżnień i awansów nie zapominał o swej macierzystej drużynie, którą do wojny kierował. Nie oderwał się też od gleby, z której pochodził; będąc w Poznaniu pamiętał o swych Gorzycach, o gospodarstwie, gospodarstwie domu rodzinnym, a później będąc w Poznaniu zachował szczególną troskę i serdeczność dla spraw Poznania. Brał udział w szeregu obozów, kursów i zlotów. W lecie 1939 roku przebywał z wycieczką instruktorów ZHP we Francji. Z chwilą wybuchu wojny rozpoczyna pod komendą hm. F. Firlika pracę w Pogotowiu Harcerzy w Poznaniu. Po ewakuacji wojska i władz opuszcza, 6 września, Poznań. 8-go przybywa do Warszawy i tu przez w-ce przewodniczącą ZHP W. Opęchowską mianowany zostaje komendantem Pogotowia Harcerzy. Siłą woli, hartem i talentem organizacyjnym przyczynił się walnie do zapisania pięknej karty harcerstwa w tym trudnym okresie.
         27 września 1939 roku powołany został na stanowisko Naczelnika Harcerzy. Stał się właściwym twórcą i organizatorem „Szarych Szeregów”. Wytyczył też najważniejsze linie ich podstaw ideowych i programu. Postawił koncepcję wychowania przez walkę i to walkę w pierwszej linii. Z uporem i wysiłkiem przeciwstawiał się odśrodkowym tendencjom, usiłującym  wykorzystać wojenną sytuację dla łamania polskiego porządku prawnego. Akcentował z naciskiem, że władze ZHP znajdują się w Kraju, to jest tam, gdzie żyje i walczy naród. Zwalczał wszelkie przerosty organizacyjne i biurokratyczne, usiłując wydobyć i ocalić czystą metodykę skautową. Znał się na ludziach. Nieraz od pierwszego wejrzenia umiał ich trafnie ocenić. Starannie dobierał kadrę kierowniczą. Dbał o rozwój swych współpracowników; interesował się ich życiem prywatnym i starał się je ułatwić w trudnych warunkach wojny. Jego dalekosiężna myśl i konsekwentne działanie nie tylko spowodowały, że umiał podporządkować sobie wielu nieraz znacznie starszych od siebie podkomendnych, lecztakże zyskały mu wysoką, osobistą pozycję w Państwie Podziemnym i wśród jego organów kierujących. Odznaczał się osobistą odwagą, skromnością i lekceważącym stosunkiem do zewnętrznego blichtru. Był odważny. Przez „zieloną granicę” dzielącą tzw. „Generalną Gubernię” od tzw. „Terenów włączonych do Rzeszy” przechodził na wizytację chorągwi.         6 maja 1943 roku został aresztowany w Warszawie przezpoznańskie Gestapo . Przesłuchiwany w Alei Szucha został następnie przewieziony do Poznania. Wszystkie wysiłki „Grup Szturmowych” Szarych Szeregów zmierzające do uwolnienia go z rąk gestapo skończyły się niepowodzeniem.         W czasie przewozu do Poznania wyskoczył z pędzącego auta pod Sochaczewem usiłując uciec. Niestety poturbowanego pojmano ponownie i dowieziono do Poznania. Więziony był w celi nr 66 w Forcie VII w Poznaniu. Przesłuchiwany w „Domu Żołnierza” przy ulicy Ratajczaka. Gestapo nie zdołało wydobyć z niego nic. Przewieziony następnie do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen został zamordowany w dniu przybycia do obozu, tj. 21 lutego 1944 roku.
         Był ożeniony z Zofią z Broniewskich, córką Witolda i Anny, urodzoną 24 grudnia 1914 roku, aresztowaną 6 stycznia 1945 roku i zmarłą 16 kwietnia 1945 roku w obozie koncentracyjnym w Belsen Bergen. Dzieci nie posiadał.         Z prac pisanych pozostały po nim tylko fragmenty przemówienia, jakie wygłosił na odprawie Głównej Kwatery „Szarych Szeregów” Szeregów dniu 17 stycznia 1943 roku.  

14.11.2006 
Odznaczenie dla Naczelnika Szarych Szeregów
Na wniosek prezesa Stowarzyszenia Szarych Szeregów Leszka Kołacza oraz naczelnika ZHP hm. Teresy Hernik w dniu Narodowego Święta Niepodległości prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie hm. Floriana Marciniaka Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. 
Odznaczenie to przyznawane jest za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych w kraju, za upowszechnianie wiedzy o dziejach Narodu Polskiego. 
We wniosku o nadanie odznaczenia Naczelnik ZHP i Prezes Stowarzyszenia Szarych Szeregów napisali m.in.: 
Harcmistrz Florian Marciniak był przykładem zycia i służby, ofiarności oraz bezkompromisowej walki w najtrudniejszym okresie okupacji hitlerowskiej. Pełnił służbę na swym trudnym i odpowiedzialnym stanowisku Naczelnika Szarych Szeregów do końca, zgodnie z rotą hymnu harcerskiego „Wszystko, co nasze, Polsce oddamy”.